Mest, Türk kültüründe önemli bir yere sahip geleneksel bir ayakkabı türüdür. Deriden yapılan, hafif ve dayanıklı olmasıyla bilinir. Genellikle yumuşak ve esnek bir yapıya sahiptir ve geleneksel Türk kıyafetleriyle uyumlu bir şekilde giyilir. Aydın gibi tarihi ve kültürel zenginliği olan şehirlerde,  geleneksel el sanatları ve zanaatların icra edildiği yerler genellikle tarihi çarşılar veya iş hanları gibi  merkezlerde bulunur. Bu mekanlar hem yerel halkın hem de ziyaretçilerin ilgisini çeker ve bölgenin  kültürel mirasını yansıtan ürünlerin bulunduğu önemli noktalardır. 

Aydın’ın en eski mestçisinin Efeler Bedesten İş Hanı’nda bulunması, geleneksel zanaatların ve el sanatlarının bu tür tarihi mekanlarda hala var olduğunu göstermektedir. Mestçilik, Türk kültüründe köklü bir geçmişe sahip olan ve ustalık gerektiren bir zanaattır. Bu nedenle, Aydın’ın en eski  mestçisinin hala bu han içinde çalışıyor olması, geleneksel el sanatlarının yaşatılmasına ve bölgenin  kültürel mirasının devamına katkı sağlamaktadır. Aydın Efeler Bedesten İş Hanı’nda Aydın’ın en eski  mest dükkanının sahibi olan Mehmet Erkal bize Mest kültürü hakkında bilgiler verdi.

84 yıldır mest satışı yapılıyor 

Erkal, 1940’lı yıllardan beri dükkanda mest satışı yapmaktadır. Erkal işin geçmişine dair de önemli bir  bilgi vererek, 1940’dan öncesinde dükkanın olmadığını ve bu işin sadece pazar esnafı tarafından yapıldığını ifade etti. Aydın’daki mestçilik geleneğinin geçmişte de var olduğunu ve bu zanaatın köklü bir geçmişe sahip olduğunu söyledi. Pazar esnafı olarak başlayan bu faaliyetin, zamanla daha  resmi bir işletmeye dönüşmesi, mestçiliğin Aydın’da ve bölgede ne kadar yaygın olduğunu ve önemli bir ticaret alanı olduğunu ortaya koymaktadır. 

Erkal’ın aile geleneğini sürdürerek bu işi devam ettirmesi, ticari bir faaliyetten öte, aynı zamanda bir kültürel mirasın korunması ve gelecek nesillere aktarılması anlamına gelmektedir. Mestçilik geleneğinin günümüze kadar yaşatılması, Aydın’ın kültürel zenginliğini ve geleneksel zanaatlarını  korumanın bir yoludur. 

Bu tür aile işletmeleri, sadece ticari değil aynı zamanda toplumsal ve kültürel bir değere sahiptir. Mehmet Erkal gibi ustaların çabaları, geleneksel el sanatlarının ve zanaatların yaşatılması için önemli  bir rol oynar. Bu tür girişimciler, geçmişi geleceğe taşıyan köprülerdir ve kültürel mirasın devamını  sağlarlar. 

Mest ne anlama geliyor?

Mest, Türk kültüründe geleneksel bir ayakkabı türüdür. Halk arasında “mes” olarak da bilinen mest,  Arapça kökenli “mesh” kelimesinden gelir ve “sıvazlama” anlamına gelir. Mestler, genellikle deriden  yapılmış hafif ve dayanıklı ayakkabılardır. 

Mestlerin özelliği, özellikle abdest alırken ayakların yıkanmaması ve sadece ıslak elle sıvazlanmasıyla ayakkabının temiz kabul edilmesidir. Bu nedenle, geleneksel Türk kültüründe özellikle cami ve mescit  gibi ibadet mekanlarında giyilen ayakkabılar arasında yer alır. Aynı zamanda, günlük hayatta da rahat  ve kullanışlı bir ayakkabı olarak tercih edilir. Geleneksel Türk kültüründe ve İslam geleneğinde önemli bir yere sahip olan mestler, günümüzde de bazı toplumlarda kullanılmaya devam etmektedir. 

“Geleneği yaşatmaktan onur duyuyorum.” diyen Mehmet Erkal’a bizlerle paylaştığı bilgiler ve misafirperverliği için teşekkür ederiz.