Ege ve Akdeniz Bölgeleri iklim ve toprak yapısı açısından çilek yetiştiriciliği için oldukça elverişli bölgelerdir. Bu bölgelerdeki ılıman iklim, çilek yetiştiriciliği için ideal koşullar sunar. Ayrıca bölgedeki topraklar çilek yetiştiriciliği için zengin ve verimlidir. Çilek yetiştiriciliğinde çeşit seçimi oldukça kritiktir. İklim koşullarına uygun çeşitlerin seçilmesi, hem verimliliği artırır hem de başarı şansını yükseltir. Her bölgenin iklimi farklı olduğu için o bölgeye uygun çeşitlerin seçilmesi gereklidir. Sulama çilek yetiştiriciliğinde hayati bir rol oynar. Düzenli ve yeterli sulama bitkilerin büyümesini ve meyve verimini olumlu yönde etkiler. 

Türkiye, çilek üretiminde dünya genelinde önemli bir konumdadır ve üretimin büyük bir kısmı Ege ve Akdeniz Bölgeleri’nde gerçekleşir. Özellikle İzmir, Aydın, Antalya, Muğla gibi iller çilek üretiminde öne çıkar. Başarılı bir çilek yetiştiriciliği için uygun toprak seçimi ve hazırlığı çok önemlidir .Sulama çilek yetiştiriciliğinde hayati bir rol oynar. Düzenli ve yeterli sulama bitkilerin büyümesini ve meyve verimini olumlu yönde etkiler. Özellikle çiçeklenme ve meyve oluşumu dönemlerinde sulama çok önemlidir çünkü bu dönemlerde bitkilerin su ihtiyacı artar. Çilekler humuslu topraklarda, iyi drenaj sağlanabilen ve pH değeri 5.5 ila 6.5 arasında olan topraklarda en iyi şekilde gelişir. Haberimizde Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Meyve Yetiştirme ve Islahı Anabilim Dalı’nda görevli Prof. Dr. Güven Seferoğlu, Yüksek Ziraat Mühendisi Alper Kesici ve çilek yetiştiricisi Mehmet Altan ile görüşme gerçekleştirdik.

Çilek nasıl yetiştirilir?

Mehmet Altan çilek yetiştirmek hakkında, “Çilek yetiştiriciliğinde güneş ışığı oldukça önemlidir. Güneş ışığı, çilek bitkisinin sağlıklı bir şekilde büyümesi ve yeterli meyve verimi sağlaması için gereklidir. Toprak hazırlığı sürecinde organik madde eklemek, toprağın besin değerini artırır ve bitkilerin sağlıklı bir şekilde büyümesini destekler. Fide ekimi genellikle sonbahar veya erken ilkbahar aylarında yapılır. Fidelerin düzenli aralıklarla ve dikkatlice yerleştirilmesi önemlidir. Dikim sırasında bitkilerin köklerinin zarar görmemesine özen gösterilmelidir. Bitkilerin büyümesini desteklemek için düzenli gübreleme yapılmalıdır. Ayrıca, çilek bahçesi düzenli olarak yabancı otlardan temizlenmeli ve bitkilerin sağlığına zarar verebilecek hastalık ve zararlılarla mücadele edilmelidir. Çilekler olgunlaştıkça düzenli olarak hasat edilmelidir. Olgunlaşmamış çileklerin hasat edilmesi, kaliteyi olumsuz etkileyebilir. Hasat edilen çileklerin hemen işlenmesi veya taze olarak pazarlanması önemlidir.” dedi.

Topraksız Çilek Üretimi

Topraksız çilek yetiştiriciliği, modern tarımın önemli bir parçası haline gelmektedir. Mehmet Altan’’ Topraksız çilek yetiştiriciliği, çevreye duyarlı bir tarım yöntemi olarak da dikkat çeker. Topraksız çilek yetiştiriciliğinde kullanılan özel ortam, bitkilerin köklerinin su, oksijen ve besin maddelerini alabileceği şekilde tasarlanır. Bu özel ortam, genellikle hidroponik veya aeroponik sistemlerle gerçekleştirilir. Topraksız sistemler, toprak erozyonunu azaltır ve kimyasal kullanımını minimize eder, böylece çevresel etkileri azaltır.Topraksız çilek yetiştiriciliği ayrıca mevsim dışı üretim imkanı sunar. Kapalı ortamlarda veya sera sistemlerinde çilek yetiştiriciliği yapılabilir, bu da mevsim koşullarına bağlı kalmadan yıl boyunca çilek üretimine olanak tanır. Bu özellik, pazar talebini karşılamak ve taze çilek tedarikini artırmak için önemli bir avantaj sağlar.’’ dedi.

Çilek dikimi ve hasat zamanı

Çilek yetiştirmek için zamanın uygun olması gerektiğini belirten Güven Seferoğlu, “Bahar ayları, çilek fidelerinin kök sistemlerinin güçlenmesi ve bitkilerin sağlıklı bir şekilde büyümesi için uygun sıcaklık ve nem koşullarına sahip olduğu zamanlardır. Bu nedenle, ilkbahar dikimleri genellikle şubat ve nisan ayları arasında gerçekleştirilir. Sonbahar dikimleri ise genellikle eylül aylarında yapılır. Bu dönem, bitkilerin kışa hazırlanması ve köklerin güçlenmesi için uygun bir zamandır. Sonbaharda dikilen fideler, ilkbaharda daha güçlü ve verimli olabilir. Hasat zamanı da çilek yetiştiriciliğinde önemli bir aşamadır. Meyve olgunlaştıkça düzenli olarak hasat edilmesi, kaliteli ve taze çileklerin elde edilmesini sağlar. Hasat zamanı da bölgenin iklimine ve çilek çeşidine bağlı olarak değişebilir. En iyi hasat zamanı, meyvelerin tam olgunlaşma döneminde olduğu zamandır. Bu nedenle çilek yetiştiriciliğinde hem dikim hem de hasat zamanının dikkatlice planlanması önemlidir.” şeklinde konuştu.

Zararlılarla mücadele

Çilek yetiştiriciliğinin önemli bir diğer boyutu olan zararlılarla mücadele konusuna vurgu yapan Alper Kesici ise konu hakkında, ‘’Çilek yetiştiriciliğinde zararlılarla mücadele, bitki sağlığı ve verimliliği için hayati önem taşır. Entegre zararlı yönetimi, biyolojik mücadele, kültürel önlemler ve gerektiğinde kimyasal mücadele yöntemlerinin birlikte kullanılması, sürdürülebilir ve etkili bir zararlı kontrol stratejisi oluşturur. Bu stratejiler, zararlıların neden olduğu zararları en aza indirerek, sağlıklı ve verimli bir çilek üretimi sağlamaya yardımcı olur.Toprağı temiz tutmak, toprakta organik kalıntılar veya bitki artıkları birikirse zararlılar için uygun bir ortam oluşturabilir. Bu nedenle toprağın düzenli olarak temizlenmesi ve karıştırılması önemlidir. Bitki artıklarının toprak üzerinde birikmesini önlemek için hasat sonrası artıkların kaldırılması önemlidir. Çilek tarlasındaki bitkilerin altının temiz tutulması da zararlıların çoğalmasını engelleyebilir. Yabancı otların temizlenmesi ve bitkilerin altındaki ölü yaprakların düzenli olarak temizlenmesi, zararlıların barınabileceği alanları azaltabilir. Zararlılarla mücadelede erken tespit ve müdahale önemlidir. Bitkilerin düzenli olarak incelenmesi ve zararlılar tespit edildiğinde hemen müdahale edilmesi gerekir. Kırmızı örümcek, Çilek sap Kurdu, Afitler ve Çilek Namentodları gibi zararlıların popülasyonunu kontrol altında tutmaya yardımcı olabilir.’’ dedi.

Haberimizde bize yardımcı olan Prof. Dr. Güven Seferoğlu, Yüksek Ziraat Mühendisi Alper Kesici ve çilek yetiştiricisi Mehmet Altan’a teşekkür ederiz.