İç Anadolu Bölgesi’nde, Yozgat ilinin güneyine uzanan tepeler üzerinde yer alan milli park, Yozgat’a 5 km uzaklıktadır. Yozgat Çamlık, 1958 yılında 266,9 hektarlık alanıyla, Türkiye’nin ilk milli parkı olarak kabul görüp bu şekilde ilan edilmiştir. Milli parklar, dünya genelinde doğal değerlere verilen önemi simgeler ve Yozgat bu konuda öncü bir rol üstlenmiştir. 

Türkiye’de bulunan 49 milli park arasında, Yozgat Çamlığı Milli Parkı, ilk milli park unvanına sahiptir. İç Anadolu Bölgesi’nin içerisinde, Yozgat ilimizin güneyinde keşfedilmeye değer, doğanın güzellikleriyle dolu bir hazinedir. İçerisinde bulundurduğu bazı bitki türleri sadece Yozgat Çamlığı içerisinde bulunmaktadır. Bu özellikleriyle Milli Park, botanik bakımından da özel ve önemlidir. Bu önemli milli parkla ilgili ayrıntılı bilgiler için Doğa Koruma ve Milli Parklar Yozgat Şube Müdürü Cihan Eğilmez ve bölgenin bitki türlerini araştıran, Araştırmacı-Yazar, Halk Bilimci Ertuğrul Kapusuzoğlu ile konuştuk. 

Çamlığın milli park olma süreci

Türkiye’de de milli parklar olması gerektiği fikri 1950 yılında ortaya atılmış, ilgili kanun çıkarılmıştır. Milli parklar tüm dünyada önem verilen doğal değerlerdir. Bu alanların korunması ve gelecek kuşaklara aktarılmasına, bütün dünya milletleri tarafından ayrı bir önem verilmiştir. Yozgat Çamlık Milli Parkı 266,9 hektarlık alanıyla 1958 yılında Türkiye’nin ilk milli parkı olmuştur. Parkın alan büyüklüğü, yapılan sınır değişikliği çalışmaları neticesinde günümüzde 517.33 hektara çıkarılmıştır.

“Doğal değerlerimizi koruma ve gelecek nesillere aktarma konusunda kararlıyız”

Yozgat Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürü Cihan Eğilmez, Yozgat Çamlığı Milli Parkı’nın önemini vurgulayarak, “Park, Türkiye’nin ilk milli parkı olmasıyla büyük bir değere sahiptir. Bizler bu doğal güzellikleri koruma ve gelecek nesillere aktarma konusunda kararlıyız.” dedi.

Eğilmez, parkın zengin bitki ve hayvan çeşitliliği ile dikkat çektiğini belirterek, “Parkta yaşayan endemik bitki türleri ve çeşitli canlılar, biyolojik çeşitliliğimizin önemli bir parçasını oluşturuyor. Bu nedenle parkın korunması ve sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesi büyük önem taşıyor.” dedi. Ayrıca parkın turizm açısından da büyük bir potansiyele sahip olduğunu ifade eden Eğilmez, “Ziyaretçilere sunduğumuz olanaklarla parkı keşfetmelerini ve doğanın tadını çıkarmalarını sağlıyoruz. Ancak bu turistik faaliyetleri doğal dengeyi bozmadan gerçekleştirmeye özen gösteriyoruz.” şeklinde konuştu.

Bünyesinde barındırdığı hayvan varlığı 

Doğa Koruma ve Milli Parklar Yozgat Şube Müdürlüğü’nden alınan bilgilere göre kurbağa, semender gibi 2 yaşamlı 8 tür sürüngen, 46 kuş türü ve 11 memeli hayvan varlığı tespit edilmiştir. Bu bilgiler arasında en dikkat çekici olanı, beyaz kartal ve Amerika’ya özgü altın kartal türlerinin, nesli tükenmeden burada yaşamına devam etmesidir.

Botanik potansiyeli ve botanik turizmi

Çamlıkta toplam 43 tür bitki familyası ve 144 cins ile 212 bitki türü yaşamaktadır. Daha da önemlisi bu bitkiler içinde 30 tür endemik bitki yer almaktadır ve sadece Çamlık’ta bulunmaktadır. Bu özellikleriyle Çamlık bir botanik turizm merkezi sayılmaktadır. Bölgenin bitki türlerini araştıran Kapusuzoğlu, Karaçam ağaçlarının özellikleri hakkında,  “Karaçam ağacı, 400-2100 metre yükseltilerde yer alır. Yaşlı gövdesi derin çatlaklı, kalın ve boz renkli kabukları vardır. 40 metre kadar boy, 1 metreden çok çap yapabilen, 400-500 yıl kadar yaşayabilen, silindir biçiminde düzgün gövdeye sahip bir ağacımızdır. Karaçam (Pinus nigra Arn, Subsp, Pallasiana) türünün bu güzel ağacı, Kafkaslarda ve Yozgat Çamlığı’nda vardır. Dünyanın başka bir yerinde yoktur. Bu muhteşem ağaçlardan 400-500 yaşında olanları çamlıkta halen bulunmakta ve tohum verebilmektedir.” şeklinde konuştu.

Mili parkın aynı zamanda turizm açısından faaliyetlerine göz atacak olursak, Yozgat Çamlığı Milli Parkı’nın 2 adet kontrollü olmak üzere toplamda 8 adet giriş çıkışı vardır. Gölet manzaralı kır kafesi, profesyonel bisiklet ve yürüyüş parkurları, seyir terasları ve seyir kuleleri,  doğa severler için birbirinden güzide piknik ve eğlence alanları, çocuk oyun alanları, mescit, bebek bakım odaları, ve birden fazla olan geniş otoparklarıyla da yılın her mevsiminde güzel manzaralarını, rahatlık ve konfor içerisinde ziyaretçilerine sunan bir milli park ve fazlasından ibarettir.

İnsan eliyle dikilmiş çamlar

Kapusuzoğlu ile gerçekleştirilen görüşmede, “Bir Yozgatlı ve Yozgat aşığı olarak Yozgat Çamlık Milli Parkı’nın yeryüzü üzerinde paha biçilemez bir öneme sahip olduğunu söyleyebilirim. İçerisinde bulundurduğu bitkiler arasında 500 yıllık çamlar vardır. Temiz havası ve muazzam bitki örtüsüyle tam bir doğallık başkenti. Yabani ve evcil olmak üzere birçok hayvan varlığını sürdürüyor. Çamlık Milli Parkı’nın hemen bitişiğinde bulunan tabiat parkı çamları, insan eliyle dikilmiş ve bir orman büyüklüğüne ulaşmıştır. Biz ilkokulda, ortaokulda iken, bütün okulumuz ve Yozgat’taki bütün okullar, ağaç bayramlarında buralara çam diktik. İşte o çamlar bugün dev ağaçlar ve orman oluşturmuşlardır.” şeklinde konuştu.

Efsanelerde ve türkülerde çamlık

Efsanelere ve türkülere konu olmuş eserler arasında ilk olarak Sürmeli türküsü bizleri karşılar sonrasında Ziya türküsü, Avşar türküsü konu bakımından çamlığa değinilmiştir. Herkes tarafından bilinen Kerem ve Aslı’nın aşk hikayesinde bile çamlığın yeri vardır.  Halkın inanışına göre Aslı’nın peşinden diyar diyar dolaşan Kerem, Yozgat’a da uğramış ve bu çamlığın ilk fidanını dikmiştir. İlk fidanın dikildiği yerde 5 tane çam büyümüştür.

Yapmış olduğumuz görüşmeler sonucunda Yozgat Çamlık Milli Parkı, doğanın eşsiz güzellikleri, endemik bitki çeşitliliği ve kültürel bağlarıyla ziyaretçilere unutulmaz bir deneyim sunmaktadır. Doğa sevgisi, eğitim, kültür ve turizm açısından bu alanlar, Yozgat’ın ve Türkiye’nin önemli varlıkları arasında yer almaya devam etmektedir.